Nie taki BIOS straszny jak wiemy co nam w nim potrzebne

BIOS płyty gównej (akronim ang. Basic Input/Output System – podstawowy system wejścia-wyjścia) –  zapisany w pamięci stałej (ROM czyli takie małe urządzenie, powiedzmy że można porównać je do karty pamięci z aparatu) zestaw podstawowych procedur pośredniczących pomiędzy systemem operacyjnym a sprzętem. Posiada on własną pamięć, w której znajdują się informacje dotyczące daty, czasu oraz danych na temat wszystkich urządzeń zainstalowanych na naszym komputerze.
 

BIOS testuje sprzęt po włączeniu komputera (test ten nazywa się POST), zajmuje się wstępną obsługą urządzeń wejścia/wyjścia, kontroluje transfer danych pomiędzy komponentami takimi jak dysk twardy, procesor czy napęd CD/DVD. Inicjuje program rozruchowy: programy (np. naprawcze z napędu CD/DVD) lub system operacyjny zainstalowany lub instalka tego systemu z dysku twardego lub napędu (np. WINDOWS XP, WINDOWS VISTA, WINDOWS 7, WINDOWS 8, LINUX).

Test POST jest przeprowadzany w kilku fazach. Faza pierwsza to sprawdzenie obecności i prawidłowości działania układów niezbędnych do działania komputera. Na tym etapie nie jest dostępna jeszcze żadna karta rozszerzenia (karta graficzna,  karta dźwiękowa) i błędy są komunikowane przez miniaturowy głośnik (ang. PC speaker) umieszczony w obudowie komputera (czasem go brak).

W pierwszej kolejności jest testowana poprawność pracy procesora, później pamięci RAM i następnie karty graficznej. Niepomyślny wynik POSTu skutkuje serią odgłosów wydanych przez głośnik. Odgłosy te, a dokładniej ich ilość i czas trwania są kodem błędu. Korzystając z instrukcji obsługi możemy ustalić, co jest przyczyną problemów. Nowoczesne płyty główne zamiast używania dość niewygodnego kodu dźwiękowego informują o rezultacie testu POST za pomocą kolorowych diod LED lub wyświetlacza umieszczonego na płycie głównej.  Kolejny etap testu POST wykonywany już po zainicjowaniu większości podzespołów składa się z testu pamięci RAM oraz testu dysków twardych. Gdy test POST zostanie zakończony i nie zostaną znalezione żadne błędy komputer wyda pojedynczy pisk (ang. beep) (rzadziej dwa) i rozpocznie procedurę uruchamiania programu rozruchowego .


Za pomocą wbudowanego w BIOS interfejsu czyli takiego małego programu, nazywanego BIOS setup, można zmieniać ustawienia BIOS-u, np. parametry podłączonych dysków twardych lub zachowanie się komputera po jego włączeniu, a także włączać/wyłączać niektóre elementy płyty głównej, np. porty komunikacyjne takie jak karta sieciowa, karta graficzna.

Aby dostać się do BIOS setup podczas wyświetlania czarnego ekranu z białymi literkami (ekran informacyjny testu POST) należy wcisnąć jeden z magicznych przycisków, w tym wypadku jest to przycisk DELETE.

W BIOS-ie setup również zmienimy, na stałe (do kolejnej zmiany), ustawienia dotyczące tego, jakie urządzenie BIOS ma jako pierwsze uruchomić, przeszukać w celu znalezienia programu rozruchowego.

W BIOS setup poruszamy się za pomocą klawiatury, wskaźnik myszki nie jest widoczny. Jakich klawiszy używać? I tu znowu wszystko zależy od producenta BIOSU. Jedno prawie jest pewne, aby powierdzić zmiany należy wcisnąć F10, a nierzadko później literkę Y od Yes (N jak Not). Krótka instrukcja, a rzeczowa zawsze jest dostępna w na planszy setupu. W tym wypadku widoczna jest po prawej stronie ekranu.

O szczegółach ustawień w BIOSIE będzie więcej przy konkretnych problemach.

Rada: Na co dzień dobrze, aby bootwanie było ustawione na dysk twardy - przyspieszy to start systemu operacyjnego, ponieważ BIOS nie będzie przeszukiwał innych urządzeń, a zacznie od razu od dysku HDD.

Opcji tej szukamy w zakładce Advanced BIOS Features lub zakładka BOOT w zależności od wersji BIOSU. Jako FIRST ustawiamy dysk twardy oznaczony jako [HDD:xxxxx].